Web Tasarımı ve Türkiye
-
Ana Sayfa
- Blog
- Web Tasarımı
- Web Tasarımı ve Türkiye
Bu yazıda; web sistemleri üzerine düşünceleri olan, ya da gelecekte
internetin ve internet sistemlerinin ne alanda kullanılabileceği ve bu
sistemlerin şirket ve bireylere sağlayabilecekleri faydalar, yine bu
sistemleri kimlerin, nasıl düzenlemesi gerektiği anlatılmaya
çalışılmıştır.
Tasarlamak & tasarım nedir? : Tasarım Türk dil
kurumuna göre "zihinde canlandırılan biçim", felsefeye göre ise "daha
önce algılanmış olan bir nesne veya olayın bilinçte sonradan ortaya
çıkan kopyası" olarak tanımlanır. Bu tanımlardan yola çıkarak şöyle bir
türk internet dünyasına bakıldığında tasarımın yerinin pek
oturamadığını, web tasarımcısının ise henüz özelliklerini ortaya
çıkartamadığını görüyoruz. Aynı zamanda tasarlamak ise bir kişinin o
konu üzerindeki becerisini sergilediği fiil olup, yeteneği ile yarattığı
eserlere de tasarım denebilir. anlaşılacağı gibi tasarım, bir kişinin,
kurumun, simgenin, birimin aynasıdır.
Tasarımın etkileri : Dünyamızda fiziken mevcut olan
bazı anlayşlar vardır. Bunlar ruhsal ve fiziksel yapılar olarak
düşünülebilir. Fakat tasarım diyince aklımıza fiziksel görünüş, ifade
biçimi gelmeli. ilk karşılaşmada bizi ilk etkileyen şeylerin başında
fiziki unsurlar gelir. Bunlar karmımızdakinin giysisi, yapısıdır. Bundan
anlayacağımız üzere karşımızdaki iletişimi sağlayan il unsurumuz
görünümümüzdür. Tasarım bu özellik üstüne doğmuştur. Tasarım
bünyemizdekileri karşımızdakilere ilk özetleyen unsurdur. Bu bakımdandır
ki tasarım en çok üstüne durulması gereken yapılardan biridir ve birçok
kişi bu fiziksel unsura dikkat etmektedir. Peki ya bir nevi avantaj,
dezavantaj silahı olan bu yapı diğer tasarım dallarında olduğu kadar
internet dünyasında da dikkat ediliyor mu? Tasvirini yaptığı, temsil
ettiği kimliği doğru şekilde yansıtabiliyor mu? ya da bu gibi şeylerin
bir avantajı ya da dezavantajı mümkün müdür?
Ülkemizde web tasarımı : Web tasarımı ve türkiye
kelimeleri düşünüldüğünde ortaya bir karmaşa çıkıyor. Türkiye henüz web
tasarımı konusunda bir birliğe, bir kurumsallaşmaya gidemedi. şu an web
tasarımının türkiye pazarını ele aldığımızda göze çarpan görüntüler şu
gibi; gerekli üniversitelerin görsel tasarım ve iletişim, reklamcılık
gibi sosyal bölümü mezunu kişilerin açtıkları acentalar, ek iş
yapabileceğini düşünen çalışanlar, bu işe hobi olarak başlamış fakat
piyasadan kendine birşeyler düşürebileceğine inanan amatörlerden
oluşmaktadır. olay böyle olunca bu binleri aşan web tasarım uzmanları
ortak bazı kurallar değil de, programların kendilerine verdiği ortak
kurallarla yoğuruluyorlar. böylece ortaya birbirinde uzak, tasarım
değeri taşımayan çarpık bir kent misali bir tasarım alanı önümüze
çıkıyor. bu da ihtiyaç sahiplerinin ihtiyaçlarını karşılayacak
gruplarınbilinçsiz hareket etmesine neden oluyor. böylece sektör gelişme
gösteremeyip, uzmanlarının hayallerinin başlarına yıkılmasına sebebiyet
veriyor.
Şirketler en iyi şekilde tanıtılmak ister. : Adsl'in
hayatımıza girmesiyle internet çok büyük bir hızla, birçok haneye
ulaştı. internet'in türkiye'de keşfi diyebileceğimiz bu hadise sonrası,
sınırları bulunmayan bir sektör daha doğmuş oldu; internet reklamcılığı.
internet reklamcılığını diğer reklamlardan ayıran pek çok unsur
bulunmaktadır. bunlardan en önemlisi, kullanıcı ile şirket iletişiminin
bir monitör mesafesine indirilmesi ve müşterinin ihtiyaçlarına anında
cevap verme niteliğidir. burada yine tasarımın önemi ortaya çıkıyor.
tasarım, estetiktir, etikettir, markayı marka yapan özelliktir. bir
kullanıcı internette gezerken uğradığı markanın sitesinde dikkatini ilk
çekecek olan şey tasarımıdır. daha sonra ise içerik gelmektedir. yapılan
araştırmalara göre ziyaretçiler sitelerde önce orta alana sonra eğer
varsa öncelik sol sütun olmak üzere sütunlara göz gezdiriyorlar. daha
sonra ilk baktıkları şey ise iletişim sayfası. çoğu kişinin yeterli
bilgiyi alamamaktan şikayetçi oldukları belitiliyor. görüleceği üzere
web tasarımı bir programlama yapısı olmaktan çok bir sanattır. ayrıntıya
inilmedikçe başarıya ulaşılamaz. detaydan ve özverinden kaçıldıkça
verim alınamaz. bunların tümü ise şirketin yada bireyin amaçlarına
ulaşamaması, hatta sapmalar yaşamasına neden olabilir. kendini en iyi
şekilde tanıtmak, kendi niteliklerine uygun yapılar isteyen bireyler,
gelecekte başarıya ulaşmak için önceden doğru stratejileri ve
planlamaları yapmaları gerekir. eğer bu gibi uygulamalardan maddi ve
manevi kaçılmazsa başarı, piyasadaki yer, bakış açıları, geleceğe
yönelik planlar, müşteri memnuniyeti gibi pek çok alanda ilerlemeler
kaydedilir. . web sitelerini kimler inşaa eder? : en büyük sorunlardan
biri de web siteleri ve alt yapılarının oluşturulmasında yaşanıyor.
şirketsel projelerin iyi düzenlenememesi, türkiye'de bu konu üzerine
bilgilerin az olması, internet teknolojisinin getirisi - götürülerinin
iyi hesaplanamaması ve tabi ki sektördeki birliğin sağlanamamış olması
ihtiyaçların nasıl, kim tarafından, hangi kurallara bağlı olarak
yapılması gerektiğini unutturuyor. web tasarımı internet sektörünün
sadece görsel ögelerini içeriyor. aynı zamanda karşımıza çıkan en önemli
özellik de altyapı. pek çok büyük sitelerde gözüken kodlamalar
aralarında kollara ayrılarak ihtiyaçlara göre geliştirildi. bunlar
müşterilerle iletişimi arttıracak nitelikte olan aktif tartışma alanları
yaratmaya, e-ticaret sistemlerinden, açık arttırma sistemlerine kadar
kullanılan tüm teknik altyapıların omurgasını oluşturan niceliklerdir.
görüleceği üzere internet teknolojilere en temelinden üç kolay
ayrılabilir; planlama, programlama, tasarım. bunların bütünlüğü
düşünüldüğünde hepsinde ayrı bir uzmanlık gerektirir. birisi reklamcılık
ve piyasa bilgileri, bir diğeri bilgisayar dilleri, diğeri ise görsel
niceliklere sahip bölümlerden mezun kişiler tarafından
projelendirilebilir. fakat bu işin algoritması ve sistem altyapısı
düzenlemelerinde en önemli rolü uygulayacak iki meslek grubu vardır.
bunlar; bilgisayar mühendisliği ve endüstri mühendisliğidir. bu iki
meslek grubu bir işe girdiklerinde rahat birşekilde başarılı
olabilirler. diğer alt gruplar ise programlama dalından mezun olanlar ve
diğer iktisadi ve görsel tasarım mezunları bu işlerde çalışabilirler.
görüleceği üzere web tasarımı düşünüldüğündençok daha kopmplike ve
üzerine projeler yapılması gerek bir sektördür.
Web sitelerini kimler inşaa etmez? : web tasarımda
günümüzde bir revaç var. gerekli html editör programlarını yükleyen
herkes birkaç web sitesi yaptıklarında kendilerini "webmaster" olarak
nitelendiriyorlar. işlerine bakıldığında tasarımdan uzak, desteğe açık
amatör çalışmalar olduğu görülür. burada konuşulabilecek husus bu amatör
girişimcilerin tasarım sektörüne girme çabaları ve bu çaba esnasında
piyasaya verdikleri zarar olabilir. kendileri belki heyecan, belki
ekonomik getiri olarak düşündükleri bu alt yapısız çalışmaları ile
olayları, yukarıda sayılan meslek sahiplerini bazen zor duruma
düşürebilecek boyutlara getirebiliyorlar. Bu gibi çalışmalarda şirketin
web çalışması sadece görüntü olmaktan öteye gidememekle braber,
pazarlama stratejileri ile ortak hareket edilmezse bir isim olmaktan
öteye gidilemez.
Web siteleri neye göre inşaa edilir? : bir web sitesi
inşaa edilirken öncelikle siteyi yaptıran birimin ihtiyaçlarına,
profiline, vizyon & misyonu incelenir. gelecek hakkındaki plan ve
projeleri üzerine konuşulur. her konu üzerinde anlaşıldıktan sonra bir
sonraki aşama olan projelendirme ve algoritma aşamasına geçilir. burada
mühendisler sistemin ne özellikler taşıması gerektiğini, sistemin
birimin gelecek planlarına olabilecek etkilerini hesap ettikten sonra en
uygun platform düşünlür ve özellikler belirlenir. bundan sonraki
aşamada koordinatörlerin desteği ile programcı ve tasarımcılar projeyi
inşaa ederler. yani olay tamamen geleceği etkileyebilecek unsurların
bulunması, bunların işlenmesi ve bir yapıya dökülmesidir.
Neden web sistemi kurulmalı? : web sistemleri yukarıda
uzunca anlatıldığı üzere her birimin ihtiyaç sahibi oldukları tanıtım ve
anlatım mekanizmalarıdır. aynı zamanda 1 ocak 1957 tarihinden beri
yürürlükte olan 6762 sayılı "türk ticaret kanunu" değişmesi ile internet
konusunda da önemli değişiklikler yapıldı. bunlardan en önemlisi
şirketlere gelen; web sitesi sahibi olma zorunluğu. yeni kanunu aynen
açıklamak gerekirse;
madde 1502.
1. her sermaye şirketi bir web sitesi oluşturmaya ve
sitenin belirli bir bölümünü, şirketin kanunen yapması gereken
ilânlarına, paysahipleri ve ortakları açısından önem taşıyan
açıklamalarına, yönetim kurulu ve genel kurul toplantılarının
hazırlıkları ve yapılması ile ilgili, ortaklara sunulması gereken
belgelerin açıklanmasına, bu kurullara ilişkin davetlerin yapılmasına,
oy verme, şeffaflık ve kamuyu aydınlatma yönünden zorunlu ve bilgi
toplumu bağlamında yararlı görülen hizmet ve bilgilerin sunulmasına,
bilgi almaya yönelik sorulara, verilen bilgiye ve benzeri diğer işlemler
ile bu kanunda ve diğer kanunlarda paysahiplerinin veya ortakların
aydınlatılmasının öngörüldüğü konulara tahsis etmek zorundadır.ayrıca,
finansal tabloları, bunların dipnotları, yıllık rapor, yönetim kurulunun
kurumsal yönetim ilkelerine ne oranda uyulduğuna ilişkin yıllık
değerleme açıklaması, denetçinin, özel denetçinin, işlem denetçilerinin
raporları ve yetkili kurul ve bakanlıkların istedikleri pay sahiplerinin
ve sermaye piyasasını ilgilendiren konulara ilişkin olarak şirketin
cevap ve bildirimleri ve diğer ilgili hususlar şirketin web sitesinde
yayınlanır.bu hükümdeki yükümlülüğe uymama, kanuna aykırılığın ve
yönetim kurulunun görevini yerine getirmemesinin bütün sonuçlarını
doğurur. ceza hükümleri saklıdır.finansal tabloları ile her türlü rapor
üç yıl sitede kalır.
2. web sitesinin bilgi toplumu hizmetlerine ayrılmış
kısmının ticaret siciline kaydı da dahil olmak üzere, bu maddenin
amaçlarına tahsis edilmiş bulunan bu kısmının herkese açık nitelik
taşıdığı, burada yer alan mesajlar ile bilgilerin ilgililere
yönlendirilmiş açıklamalar ve hukukî iradeler olduğu, sitenin bu kısmına
ulaşılmasının usul ve esasları ile ilgili diğer hususlar sanayi ve
ticaret bakanlığı tarafından bir yönetmelikle düzenlenir.
3. web sitesinin bu maddenin amaçlarına tahsis edilmiş
kısmında yayımlanan bilgilerin başına parantez içinde yönlendirilmiş
mesajı ibaresi konulur. Bu ibareli mesaj ancak kanuna ve yukarıda anılan
yönetmeliğe uyulmak suretiyle değiştirilebilir. tahsis edilen kısımda
yer alan bir mesajın yönlendirildiği karinedir.
4. yönlendirilmiş mesajların basılı şekilleri 82 nci
madde uyarınca ayrıca saklanır. web sitesinde yer alacak bilgiler metin
haline getirilip şirket yönetimince tarih ve saati gösterilerek
noterlikçe onaylı bir deftere sıra numarasına göre yazılır veya
yapıştırılır. daha sonra sitede yayınlanan bilgilerde bir değişiklik
yapılırsa, değişikliğe ilişkin olarak yukarıdaki işlem tekrarlanır.
görüleceği üzere getirilen yeni yasa ile her şirketin belirli özellikler
taşıyan bir sisteme sahip olması gerekmektedir. web sitesi denmemesinin
nedeni ise istenen özelliklerinin web sitesinden çok, şirketin internet
üzerinde bulunduğu bir şubesi gibi düşünülmesidir. bu gibi yasal
hükümler taşayan ve profesyonelce tasarlanması gerken sistemlerin her
ele teslim edilemeyeceği malumdur.
Son mesajlar : internet projeleri düşüldüğünden daha
karmaşık, önemli, geleceğine yön vermek isteyen kurumlar için kaçnılmaz
bir araçtır. bunun keşfi çok da uzun zaman almayacaktır. getirilen yeni
yasalar ile de görülüyor ki internet bir kurum için sanal bir şubedir.
buradan online toplantılar yapılabilir, ilerideki gelişmelere bağlı
olarak e-imza gibi özelliklerin de gelişmesi ile pek çok faaliyetler
on-line olarak yapılabilecek konuma gelecektir. bu gibi projeler büyük
uğraş isteyen, iyi bir ekip tarafından düşünülmesi, uğraşlar vermesi
sonucu yapılabilecek işlemlerdir. bu bakımdan hem altyapı, hem tasarım
hem gelcek planlamalar düşünüldüğünde amatör çalışanlardan, gelceği
bilinmeyen isimlerden bu projelerin yapılması beklenemez. geleceği için
iyi kararlar vermek isteyenlerin bu konular üzerinde hassasiyet
göstermeleri gerekmektedir.